KOMENTARZ RYNKOWY

ZAGRANICA: W tym tygodniu napłynęły pierwsze od dłuższego czasu pozytywne informacje z gospodarki europejskiej. Dotyczy to danych o PKB za III kwartał 2024 roku. Choć wzrost był dwukrotnie niższy niż w Stanach Zjednoczonych, to przekroczył oczekiwania analityków. Również w Niemczech odnotowano oznaki ożywienia gospodarczego. Reakcja rynków była zgodna z przewidywaniami – wyższy wzrost w strefie euro przyczynił się do większego spokoju w EBC oraz możliwej wyższej ścieżki stóp procentowych. W rezultacie rentowności obligacji w Europie wzrosły o kilka punktów bazowych, np. o 7 pb. na niemieckich obligacjach 2-letnich i 6 pb. na francuskich. Kurs EUR/USD podniósł się z 1,082 do 1,086. Po dobrych danych z amerykańskiego rynku pracy można spodziewać się dalszego wzrostu rentowności amerykańskich obligacji oraz lekkiego umocnienia dolara.

POLSKA: Środowe umocnienie złotego okazało się krótkotrwałą korektą i w czwartek nie było po nim śladu. Kurs EUR/PLN osiągnął nowy lokalny szczyt na poziomie 4,355, a obecnie utrzymuje się niewiele niżej. Z kolei kurs USD/PLN oscylował wokół wartości 4,01, a rentowność polskich obligacji 10-letnich nieubłaganie zbliża się do 6 proc.. Dane o inflacji za wrzesień były zgodne z oczekiwaniami. Mimo to, krajowy rynek pozostaje głównie pod wpływem czynników globalnych, takich jak wybory w USA, co sugeruje kontynuację spadków cen polskich obligacji oraz stopniową deprecjację złotego. Korektę przyniesie dopiero rozstrzygnięcie wyborcze.

NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE TYGODNIA

Inflacja CPI w październiku wyniosła 5 proc. według wstępnych danych opublikowanych przez GUS. W ujęciu rocznym ceny towarów i usług konsumpcyjnych w październiku 2024 r. wzrosły o 5 proc., a względem poprzedniego miesiąca o 0,3 proc.. tak jak spodziewał się rynek.  Październikowe dane GUS pokazują, że oczekiwania inflacyjne konsumentów w Polsce przesunęły się w górę w porównaniu do września. Inflacja bazowa pozostała zbliżona do 4,3-4,4 proc. r/r, co wskazuje na utrzymującą się jej wysoką wartość, zwłaszcza w sektorze usług, w związku z rosnącymi kosztami pracy i konsumpcją. Naszym zdaniem inflacja bazowa może dalej stopniowo rosnąć, głównie ze względu na zamykającą się lukę popytową, jednak proces ten nie będzie dynamiczny. Sytuacja ta może stanowić wyzwanie dla RPP przy rozważaniu obniżek stóp procentowych. Obecnie rynek spodziewa się, że cykl obniżek rozpocznie się w II kwartale 2025 roku, jednak warunki makroekonomiczne mogą to utrudniać.

Rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy budżetowej na 2024 rok, zawierający szczegóły planowanych zmian. Dochody budżetowe zostały zmniejszone o 56,3 mld PLN, co wynika głównie z: (1) niższych wpływów z VAT o 22,9 mld PLN (spowodowanych niższym nominalnym wzrostem konsumpcji prywatnej i zbyt optymistycznym planem przyjętym w UB 2024), (2) niższych wpływów z PIT o 11,5 mld PLN (z czego 8,2 mld PLN to transfer do jednostek samorządu terytorialnego, a nie obniżka wpływów), (3) braku wypłaty zysku z NBP, który w budżecie był założony na poziomie 6 mld PLN, oraz (4) niższych o 8,8 mld PLN wpływów ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2. Wydatki budżetowe w projekcie nowelizacji nie zostały zmienione. Projekt nowelizacji nie zawiera również zapisów, które sugerowałyby niższe wydatki w skali całego 2024 roku, co może wskazywać na większą skalę zmian finansowych niż sugeruje wzrost deficytu. Główne źródła finansowania dodatkowego deficytu (56,3 mld PLN) to zgromadzone środki na rachunkach budżetu państwa (44,1 mld PLN w złotych i 3,9 mld PLN w walutach obcych), przy ograniczonej emisji nowych obligacji skarbowych (11,0 mld PLN).

Minister finansów, Andrzej Domański, poinformował, że Komisja Europejska nie wyraziła zgody na wyłączenie wydatków wojskowych z kalkulacji deficytu sektora publicznego. Polska mogłaby rozważyć emisję specjalnych obligacji na cele obronne, przy czym wydatki na obronność w 2025 roku mają wynieść 4,7 proc. PKB. Polska, przygotowująca się do objęcia prezydencji w UE, planuje także zabiegać o wsparcie finansowe UE dla projektu „Tarcza Wschód” wzmacniającego granicę z Białorusią. Minister podtrzymał również prognozę deficytu sektora publicznego na 2024 rok na poziomie 5,7 proc. PKB, mimo planowanej nowelizacji budżetu.

Inflacja HICP w strefie euro w październiku 2024 r. osiągnęła poziom 2 proc. r/r, co oznacza wzrost w porównaniu z 1,7 proc. r/r we wrześniu. W ujęciu miesięcznym wskaźnik ten wzrósł o 0,3 proc.. Spośród głównych komponentów inflacji, najwyższa roczna stopa dotyczyła usług (3,9 proc., podobnie jak we wrześniu), następnie żywności, alkoholu i tytoniu (2,9 proc. wobec 2,4 proc. we wrześniu), towarów przemysłowych nieenergetycznych (0,5 proc. w porównaniu do 0,4 proc. we wrześniu) oraz energii (-4,6 proc. wobec -6,1 proc. we wrześniu). Konsensus rynkowy zakładał wzrost na poziomie 1,9 proc. r/r. Dane te stanowią trudny orzech do zgryzienia dla EBC, ale rynek spodziewa się kontynuacji cyklu obniżek ze względu na słabość europejskiej gospodarki.

Z kolei inflacja CPI w Niemczech wzrosła w październiku do 2 proc. r/r, z 1,6 proc. r/r we wrześniu, co było wyższe od prognoz (konsensus: 1,9 proc. r/r). Wzrost cen objął dobra (do 0,4 proc. r/r), usługi (4 proc. r/r), a także żywność (2,3 proc. r/r) i energię (-5,5 proc. r/r). Inflacja bazowa, z wyłączeniem cen żywności i energii, przyspieszyła do 2,9 proc. r/r z 2,7 proc. r/r miesiąc wcześniej. Miesięcznie inflacja CPI wzrosła o 0,4 proc. HICP w Niemczech w październiku również przekroczyła prognozy, osiągając 2,4 proc. r/r w porównaniu do 1,8 proc. r/r we wrześniu (konsensus: 2,2 proc. r/r). Miesięcznie wzrost wyniósł 0,4 proc..

Bank Japonii utrzymał stopy procentowe na niezmienionym poziomie, z główną stopą wynoszącą ok. 0,25 proc., zgodnie z oczekiwaniami. Przedstawił także nowe prognozy gospodarcze, przewidując na 2025 r. wzrost PKB w przedziale 1,0-1,2 proc. r/r (+0,1 pkt. proc. względem lipca 2024) oraz spadek inflacji CPI do 1,7-2,1 proc. r/r (-0,2 pkt. proc.). Na 2026 r. prognozy wzrostu PKB wynoszą 0,8-1,1 proc. r/r, a inflacja CPI ma osiągnąć 1,8-2 proc. r/r..

Wzrost PKB w USA w III kw. 2024 r. spowolnił do 2,8 proc. kw/kw saar (konsensus: 3 proc. kw/kw saar), po wzroście o 3 proc. kw/kw saar w II kwartale. W ujęciu rocznym dynamika PKB spadła do 2,7 proc. z 3 proc. w poprzednim kwartale. Wzrost konsumpcji prywatnej, napędzany wydatkami na towary (6 proc. kw/kw saar), utrzymał się na wysokim poziomie, choć dynamika wydatków na usługi była niższa (2,6 proc. kw/kw saar). Inwestycje niemieszkaniowe kontynuowały wzrost (3,3 proc. r/r), z silnym wkładem maszyn i sprzętu, podczas gdy inwestycje mieszkaniowe ponownie spadły, głównie z powodu wysokiego oprocentowania kredytów hipotecznych. Zapasy miały negatywny wpływ na PKB, zmniejszając jego dynamikę o 0,2 pkt. proc. kw/kw saar. Pozytywnie na wzrost wpłynęły natomiast wydatki publiczne (5 proc. kw/kw saar), w szczególności te na obronę narodową (14,9 proc. kw/kw saar). Eksport netto ponownie zmniejszył dynamikę PKB, choć w mniejszym stopniu niż kwartał wcześniej. Dane te, choć nieco poniżej oczekiwań, potwierdzają dobrą kondycję amerykańskiej gospodarki i narrację o „miękkim lądowaniu”. Od czwartego kwartału 2019 r. PKB USA wzrósł o 11,4 proc., a w strefie euro o 5,1 proc..

We wrześniu liczba wolnych miejsc pracy w USA spadła do 7,443 mln, co było niższe od oczekiwań analityków (7,935 mln) i zredukowanego poziomu z sierpnia, wynoszącego 7,861 mln. Stopa wakatów zmniejszyła się do 7,4 proc., utrzymując spadkowy trend od pierwszego kwartału 2022 r. Liczba wakatów przypadających na osobę bezrobotną również spada – we wrześniu wskaźnik wyniósł około 1,1, w porównaniu do szczytu 2,0 z początku 2022 r., co oznacza, że jest obecnie nieco niższy niż przed pandemią. Stopa przyjęć do pracy i zwolnień pozostaje na stabilnym poziomie, wykazując jednak trend spadkowy. Malejące wartości tych wskaźników świadczą o spadku aktywności na rynku pracy i mniejszej dynamice przepływów. Jeszcze wyraźniejszym znakiem osłabienia rynku pracy jest obniżenie stopy dobrowolnych odejść do poziomu z końca 2015 r., co sugeruje, że Amerykanie rzadziej decydują się na zmianę pracy w poszukiwaniu lepszych warunków. Dane te potwierdzają istniejące trendy i nie powinny znacząco wpłynąć na decyzje Rezerwy Federalnej.

Według raportu ADP, zatrudnienie w amerykańskim sektorze prywatnym wzrosło w październiku o 233 tys., przewyższając prognozy (110 tys.), po wzroście o 159 tys. we wrześniu (dane po rewizji). Był to najsilniejszy przyrost od lipca 2023 r., obejmujący wszystkie branże oprócz przetwórstwa. Przeciętne podwyżki płac dla osób pozostających na tych samych stanowiskach spowolniły do 4,6 proc. r/r (z 4,7 proc. r/r we wrześniu), a dla osób zmieniających pracę do 6,2 proc. r/r (z 6,6 proc. r/r). W efekcie „premia za zmianę pracy” zmniejszyła się do 1,6 pkt. proc. z 1,9 pkt. proc. miesiąc wcześniej. Dane te, choć nie zmieniają ogólnego obrazu rynku pracy, dają pozytywny sygnał przed publikacją raportu o zatrudnieniu poza rolnictwem, istotnego dla polityki Fed.

Wstępne dane wskazują, że PKB strefy euro wzrósł w trzecim kwartale 2024 r. o 0,9 proc. r/r, lekko powyżej oczekiwań (0,8 proc. r/r), po wzroście o 0,6 proc. r/r w drugim kwartale. W ujęciu kwartalnym wzrost wyniósł 0,4 proc. (odsezonowane). W całej Unii Europejskiej roczny wzrost wyniósł również 0,9 proc., a kwartalny był niższy – 0,3 proc. (odsezonowane). Dane o PKB Niemiec w trzecim kwartale 2024 r. wskazują na spadek o 0,2 proc. r/r, przy prognozach wynoszących -0,3 proc. r/r. Kwartalnie PKB wzrósł o 0,2 proc. (odsezonowane), co pozwoliło Niemcom po raz kolejny uniknąć technicznej recesji.

Wzrost PKB Czech w III kw. 2024 r. przyspieszył do 1,3 proc. r/r z 0,6 proc. r/r w II kw., choć był nieco niższy od oczekiwań (1,5 proc. r/r). Wzrost napędzała konsumpcja prywatna, której pozytywny wkład zauważalny jest od początku roku. Pozytywnie wpłynęły także wydatki publiczne i eksport netto, podczas gdy inwestycje miały ujemny wpływ. W ujęciu kwartalnym PKB wzrósł o 0,3 proc. (odsezonowane).

PKB Węgier w III kw. 2024 r. spadł o 0,8 proc. r/r, mimo że oczekiwano wzrostu o 0,7 proc. r/r. Szczegółowe dane jeszcze nie zostały opublikowane, jednak wstępne informacje sugerują, że rolnictwo, przemysł i budownictwo (stanowiące łącznie około jedną trzecią gospodarki) przyczyniły się do obniżenia PKB o około 2 pkt. proc.. Spadek częściowo złagodziły stabilne wyniki sektora usług. W trzecim kwartale sprzedaż detaliczna wykazała niewielki wzrost, podczas gdy sprzedaż nowych samochodów znacznie spadła. Węgry ponownie znalazły się w technicznej recesji, podobnej do tej z okresu kryzysu energetycznego. Przyczyny obejmują słaby popyt zewnętrzny na rynkach eksportowych, ograniczenia budżetowe wynikające z korekty fiskalnej, wstrzymanie funduszy unijnych oraz wysokie stopy procentowe. Dodatkowo, duża niepewność i wysokie stopy procentowe sprawiają, że konsumenci, mimo realnego wzrostu płac, preferują oszczędzanie nad zwiększanie wydatków konsumpcyjnych.

W 2023 r. nakłady na działalność badawczo-rozwojową (B+R) w Polsce wyniosły 53,1 mld PLN, co oznacza wzrost o 18,8 proc. w porównaniu do roku poprzedniego. Udział B+R w PKB wzrósł do 1,56 proc. z 1,45 proc. w 2022 r. Największy udział miały nakłady bieżące (82,2 proc.), a sektor przedsiębiorstw odpowiadał za 64,6 proc. ogółu wydatków. Szkolnictwo wyższe stanowiło 33,4 proc. nakładów na B+R. Liczba osób zaangażowanych w B+R wyniosła 326,1 tys., co w przeliczeniu na pełne etaty daje 199,9 tys. Wśród personelu dominowały osoby zatrudnione w sektorze przedsiębiorstw (62,5 proc.), następnie w szkolnictwie wyższym (35,1 proc.). W 2022 r. Polska, z wynikiem 1,45 proc. PKB na B+R, zajmowała 15. miejsce w UE, wyprzedzając m.in. Hiszpanię (1,44 proc.), Włochy (1,39 proc.) i Węgry (1,39 proc.), a plasując się za Czechami (1,89 proc. PKB).

Indeks Ifo, mierzący nastroje niemieckich przedsiębiorców, wzrósł w październiku do 86,5 pkt., z 85,4 pkt. we wrześniu, przewyższając prognozy (85,9 pkt.). Poprawa wynikała zarówno z lepszych ocen sytuacji bieżącej, jak i przyszłych oczekiwań. W branżach zauważono niewielkie odbicie w przetwórstwie przemysłowym po wcześniejszych spadkach, co potwierdza również październikowy wskaźnik PMI, wskazujący na łagodzenie pesymizmu w przemyśle. W sektorze usług także odnotowano poprawę, a handel wykazał niewielkie ożywienie. Jedyną branżą, w której indeks Ifo spadł, było budownictwo. Odbicie indeksu, mimo że pozytywne, jest nadal zbyt małe, aby wskazywać na istotną zmianę w nastrojach i zapowiadać znaczącą poprawę w wynikach gospodarki.

Wicepremier i minister cyfryzacji, Krzysztof Gawkowski, zaprezentował Strategię Cyfryzacji Polski, która zakłada, że do 2035 roku 20 milionów Polaków będzie korzystać z tożsamości cyfrowej. Plan obejmuje wdrożenie na stronach rządowych systemów opartych na sztucznej inteligencji, które będą wspierać obywateli w realizacji spraw online. Celem jest, aby 85 proc. społeczeństwa posiadało podstawowe kompetencje cyfrowe, a 50 proc. zaawansowane. Do 2035 roku wszystkie sprawy urzędowe mają być prowadzone w formie elektronicznej i dostępne przez aplikację mObywatel. Na realizację cyfryzacji przeznaczone zostaną środki stanowiące 5 proc. PKB.

Informacje i zastrzeżenia: Niniejszy materiał („Materiał”) ma charakter wyłącznie informacyjny oraz nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy - Kodeks cywilny, ani rekomendacji do zawarcia transakcji kupna, sprzedaży lub innego rodzaju przeniesienia któregokolwiek instrumentu finansowego. Bank dołożył wszelkich racjonalnych i niezbędnych starań, aby informacje zamieszczone w Materiale były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Informacje zawarte w Materiale nie mogą być traktowane jako propozycja nabycia którychkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego lub podatkowego ani jako forma świadczenia pomocy prawnej. Prognozy oraz dane zawarte w Materiale nie stanowią zapewnienia uzyskania określonych wyników jakichkolwiek transakcji finansowych ani przyszłych cen którychkolwiek instrumentów finansowych. Materiał nie stanowi badania inwestycyjnego ani publikacji handlowej w rozumieniu Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2017/565 z dnia 25 kwietnia 2016 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tej dyrektywy. Bank i jego spółki (podmioty) zależne oraz pracownicy tych podmiotów mogą być zainteresowani zawarciem lub być stroną transakcji finansowych, w tym zawartych na instrumentach finansowych, których wynik jest uzależniony od czynników (danych i informacji) wymienionych w Materiałach.

Administratorem danych osobowych jest VeloBank S.A. z siedzibą w Warszawie (00-843) Rondo Ignacego Daszyńskiego 2 C (Bank). Dane kontaktowe Banku: VeloBank S.A., Rondo Ignacego Daszyńskiego 2 C, 00-843 Warszawa, telefon: 664 919 797, formularz: https://www.velobank.pl/kontakt/formularz-kontaktowy. Dane kontaktowe Inspektora Ochrony Danych: iod@velobank.pl. Bank przetwarza dane osobowe w odpowiedzi na zainteresowanie otrzymywaniem raportów analitycznych (art. 6 ust. 1 lit. a RODO - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE). Masz prawo do żądania od Banku dostępu do swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, jak również prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania, a także prawo do przenoszenia danych. Masz prawo do wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Podanie danych osobowych jest dobrowolne. W razie jakichkolwiek pytań lub sugestii skontaktuj się z nami.