KOMENTARZ RYNKOWY

ZAGRANICA: Optymistyczne dane dotyczące sprzedaży detalicznej w USA wzmocniły pozytywne nastroje na rynkach, wspierając wzrosty na Wall Street, szczególnie w sektorze technologicznym. Na fali tego optymizmu, TSMC podniósł swoje prognozy przychodów na 2024 r., co jeszcze bardziej napędziło inwestorów. Jednocześnie wzrost rentowności obligacji na rynkach bazowych, szczególnie w USA, odbił się na sile dolara. Zgodna z oczekiwaniami obniżka stóp procentowych przez EBC o 25 pb. dodatkowo wsparła amerykańską walutę. Dzisiaj inwestorzy będą śledzić dane z amerykańskiego rynku nieruchomości, gdzie we wrześniu prognozuje się nieznaczny spadek zarówno liczby rozpoczętych budów, jak i wydawanych pozwoleń na budowę w stosunku do sierpnia.

POLSKA: Ministerstwo Finansów jest bliskie decyzji o ewentualnej nowelizacji budżetu na 2024 rok – poinformował minister finansów Andrzej Domański. Wskazał na niższą od zakładanej realizację wpływów z podatków VAT, CIT oraz praw do emisji CO2, co wynika głównie z niższej prognozowanej inflacji (3,7 proc. wobec planowanych 6,6 proc.) oraz słabszej dynamiki sprzedaży detalicznej. Minister podkreślił, że te czynniki mogą wpłynąć na konieczność dostosowania budżetu do aktualnej sytuacji gospodarczej. Niższe wpływy z podatków, szczególnie VAT, są bezpośrednio związane z obniżoną dynamiką konsumpcji, która ogranicza wzrost dochodów państwa. Dodatkowo, szef resortu finansów zwrócił uwagę, że silny złoty komplikuje sytuację eksporterów, co zostało odczytane przez rynki jako potencjalna interwencja mająca na celu osłabienie złotego. Pod koniec czwartku obserwowaliśmy osłabienie złotego względem głównych walut. Kurs EURPLN zbliżył się do 4,32, a USDPLN do 3,99, co z kolei wpłynęło na wzrost rentowności krajowych obligacji skarbowych, idących w ślad za rynkami bazowymi.

NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE TYGODNIA

EBC, zgodnie z przewidywaniami, zredukował stopy procentowe o 25 pb., obniżając stopę depozytową do 3,25 proc., a stopę refinansową do 3,40 proc. (we wrześniu zmniejszono spread między stopą MRO a stopą depozytową). Decyzja zapadła jednogłośnie. Zgodnie z oświadczeniem opublikowanym wraz z decyzją, Rada Prezesów EBC uznaje, że procesy dezinflacyjne przebiegają zgodnie z planem. Jednocześnie wskaźniki aktywności gospodarczej, które zaskoczyły negatywnie, miały wpływ na ocenę perspektyw inflacyjnych. Na konferencji prasowej prezes EBC, Christine Lagarde, podkreśliła, że wszystkie dane napływające od poprzedniego posiedzenia wspierały decyzję o obniżce stóp procentowych. Odpowiadając na pytanie o możliwość większego luzowania polityki pieniężnej, Lagarde wskazała, że głównym tematem dyskusji była redukcja o 25 pb.. EBC nie określił jednoznacznej ścieżki przyszłych decyzji dotyczących stóp procentowych, zapowiadając, że będą one podejmowane na kolejnych posiedzeniach w zależności od nowych danych. Ostatni odczyt inflacji HICP w strefie euro, wynoszący 1,7 proc. r/r (w porównaniu do 2,2 proc. r/r w sierpniu), pozytywnie zaskoczył, co wzmocniło przekonanie o trwającym procesie dezinflacji. Prezes Lagarde zasugerowała, że trwały powrót inflacji do poziomu 2 proc. może nastąpić szybciej, niż wcześniej zakładano. Prognozy wskazują jednak na wzrost inflacji w nadchodzących miesiącach z powodu efektów bazy w cenach energii. W naszej ocenie październikowa decyzja wskazuje na zmianę priorytetów EBC w kierunku większej koncentracji na wzroście gospodarczym, przy jednoczesnym monitorowaniu postępów w dezinflacji. Oczekujemy kolejnej obniżki stóp o 25 pb. w grudniu oraz obniżek łącznie o 100 pb. w 2025 roku.

Wiceprezes NBP, Marta Kightley, zauważyła, że szczyt inflacji przypadnie na pierwszy kwartał 2025 roku, a do końca tego roku inflacja CPI ustabilizuje się poniżej górnego poziomu odchyleń od celu. Według Kightley, obecny wzrost inflacji jest wynikiem podwyżek cen regulowanych, w tym energii, wzrostu VAT na żywność oraz efektów bazowych. Podkreśliła, że NBP nadal prowadzi restrykcyjną politykę pieniężną, utrzymując stopę referencyjną na poziomie 5,75 proc.. Uważa, że skutki powodzi nie będą miały istotnego wpływu na dynamikę PKB ani na inflację CPI w skali całej gospodarki. Odpowiadając na pytanie dotyczące rosnącej różnicy stóp procentowych między NBP a EBC i Fed, Kightley stwierdziła, że nie zawsze prowadziła ona do umocnienia złotego, co oznacza, że nie musi to być czynnik skłaniający NBP do wcześniejszych obniżek stóp. Przypomniała również, że członkowie RPP sugerują, iż marzec 2025 może być momentem, kiedy rozpocznie się dyskusja o redukcji stóp, podkreślając jednocześnie zależność decyzji od nowych danych i prognoz.

Deficyt na rachunku obrotów bieżących Polski w sierpniu był wyższy od prognoz, osiągając 2,827 mld EUR (konsensus: -0,969 mld EUR) w porównaniu do 1,116 mld EUR w lipcu, co jest najgorszym wynikiem od lutego 2022 roku. Mimo to, w ujęciu rocznym Polska wciąż utrzymuje nadwyżkę bieżącą, choć jej poziom spadł do 0,8 proc. PKB z 1,2 proc. PKB w lipcu. Pogłębiający się deficyt na rachunku towarów od kilku miesięcy wynika ze spadku eksportu o 3,3 proc. r/r przy jednoczesnym wzroście importu o 4,9 proc. r/r, co w sierpniu przełożyło się na deficyt na rachunku towarowym w wysokości 2,244 mld EUR i pierwszą od 10 miesięcy roczną ujemną wartość równą 0,3 proc. PKB.

Inflacja CPI we wrześniu wzrosła do 4,9 proc. r/r z 4,3 proc. r/r w sierpniu, zgodnie z wstępnymi danymi GUS. Ceny towarów wzrosły o 4,2 proc. r/r, a usług o 6,8 proc. r/r, co w obu przypadkach oznacza szybszy wzrost niż w sierpniu. Przewidujemy, że zarówno inflacja CPI, jak i inflacja bazowa pozostaną na zbliżonym poziomie do końca 2024 roku, a powrotu inflacji do celu (1,5-3,5 proc.) można spodziewać się dopiero w drugiej połowie 2025 roku. Wzrost cen żywności i napojów bezalkoholowych przyspieszył we wrześniu do 4,7 proc. r/r w porównaniu do 4,1 proc. r/r w sierpniu, a w najbliższych miesiącach oczekujemy dalszego wzrostu inflacji żywnościowej. Jednocześnie ceny paliw spadły we wrześniu o 3,4 proc. m/m, co przyczyniło się do ujemnej dynamiki rocznej na poziomie -2 proc. r/r. Wzrost cen energii wyniósł 11,4 proc. r/r oraz 0,2 proc. m/m. Zakładamy, że częściowe zamrożenie cen energii zostanie przedłużone na 2025 r., co pozwoli osiągnąć szczyt inflacji na poziomie około 5,5 proc. r/r, a bez tego mechanizmu inflacja mogłaby być wyższa o ponad 0,5 pkt. proc..

Inflacja bazowa wzrosła we wrześniu do 4,3 proc. r/r z 3,7 proc. r/r w sierpniu. Wzrost dynamiki cen towarów obejmował przede wszystkim wyroby farmaceutyczne (5,2 proc. r/r, po spadku o 0,7 proc. r/r w sierpniu), co jest wynikiem efektu bazy związanego z wprowadzeniem darmowych leków dla wybranych grup. Z kolei po stronie usług wzrost dynamiki dotyczył głównie sektora rekreacji i kultury, gdzie ceny wzrosły z 0,3 proc. r/r do 4,5 proc. r/r. We wrześniu tradycyjnie obserwuje się wzrost cen w kategorii edukacji – w tym roku wyniósł on 4,5 proc. m/m, co jest niższym wynikiem niż w poprzednich dwóch latach, choć wciąż powyżej sezonowego wzorca.

Wstępny raport Międzynarodowego Funduszu Walutowego w ramach corocznej misji art. IV przewiduje pozytywne perspektywy dla polskiej gospodarki, pomimo trudnej sytuacji w Europie i wojny w Ukrainie. Wzrost gospodarczy w 2024 r. ma wynieść około 3 proc., a w 2025 r. osiągnie 3,5 proc., napędzany przede wszystkim ożywieniem inwestycji z KPO, przy jednoczesnym spadku dynamiki konsumpcji. W kolejnych latach tempo wzrostu gospodarki będzie stopniowo malało, osiągając mniej niż 3 proc. w 2029 roku, głównie z powodu starzenia się społeczeństwa oraz zmniejszenia inwestycji współfinansowanych przez UE.

Bank Światowy podniósł prognozy wzrostu gospodarczego dla Polski, przewidując na 2024 rok 3,2 proc. (+0,2 pkt. proc.) oraz 3,7 proc. (+0,3 pkt. proc.) na 2025 rok. Rewizje te są wynikiem poprawy prognoz konsumpcji gospodarstw domowych oraz sektora publicznego. Wzrost gospodarczy, według Banku Światowego, będzie także wspierany przez rekordowe nakłady na obronność oraz odblokowanie wcześniej zamrożonych funduszy unijnych, szczególnie w latach 2025-2026.

Dane dotyczące inflacji HICP za wrzesień w strefie euro zostały skorygowane w dół o 0,1 pkt. proc. finalnie wynosząc 1,7 proc. r/r w porównaniu do 2,2 proc. r/r w sierpniu. Spadek inflacji był głównie wynikiem niższych cen energii, które obniżyły inflację o 0,6 pkt. proc. Nieznacznie zmniejszyła się również wkład usług (1,8 pkt. proc. wobec 1,9 pkt. proc. w sierpniu). Inflacja bazowa, wyłączając żywność, alkohol i tytoń, wyniosła 2,7 proc. r/r. W Polsce inflacja HICP wyniosła 4,2 proc. r/r, co plasuje kraj na trzecim miejscu w Unii Europejskiej pod względem wysokości inflacji, po Rumunii (4,8 proc. r/r) i Belgii (4,3 proc. r/r).

Październik przyniósł poprawę oczekiwań dotyczących wzrostu gospodarczego w Niemczech, a indeks ZEW wzrósł do 13,1 pkt z 3,6 pkt we wrześniu, po trzech miesiącach spadków. Optymizm wspierany był perspektywą dalszych obniżek stóp przez EBC. Jednak wskaźnik oceny bieżącej sytuacji gospodarczej spadł w okolice historycznych minimów. Poprawa oczekiwań w indeksie ZEW jest sprzeczna z rewizjami rynkowymi, które są bardziej pesymistyczne, zakładając spadek PKB Niemiec o 0,1 proc. w III kw. 2024 r. i stagnację w całym roku. Prognozy rządowe są jeszcze bardziej negatywne, wskazując na spadek PKB o 0,2 proc. w 2024 roku.

Inflacja CPI w Niemczech we wrześniu wyniosła 1,6 proc. r/r, co oznacza spadek z 1,9 proc. r/r w sierpniu, zgodnie z wcześniejszymi szacunkami. Największy wpływ na ten spadek miały ceny energii, które obniżyły się o 7,6 proc. r/r, w tym paliwa o 12,6 proc. r/r, a energia dla gospodarstw domowych o 4,0 proc. r/r. Ceny żywności wzrosły o 1,6 proc. r/r. Inflacja bazowa, wyłączająca żywność i energię, wyniosła 2,7 proc. r/r, kontynuując trend spadkowy. Oczekuje się, że inflacja CPI w Niemczech utrzyma się na poziomie około 2 proc. do końca roku, a brak znaczących wstrząsów zewnętrznych może utrzymać inflację w tym przedziale również w przyszłym roku. To tworzy przestrzeń dla EBC do dalszych obniżek stóp procentowych.

Inflacja PPI w Stanach Zjednoczonych we wrześniu spadła do 1,8 proc. r/r, co oznacza niewielki spadek w porównaniu z 1,9 proc. r/r w sierpniu. Konsensus przewidywał spadek o 0,1 pkt. proc. w stosunku do sierpnia. Jednocześnie dane za sierpień zostały zrewidowane w górę o 0,2 pkt. proc.. Inflacja bazowa PPI, czyli po wyłączeniu żywności, energii i handlu, również spadła, osiągając 3,2 proc. r/r w porównaniu do 3,3 proc. r/r w poprzednim miesiącu. W ujęciu miesięcznym ceny we wrześniu pozostały na niezmienionym poziomie, przy wzroście cen usług o 0,2 proc., napędzanym głównie przez usługi transportowe, i spadku cen towarów o 0,2 proc., spowodowanym obniżką cen energii przy jednoczesnym wzroście cen żywności. Bazowa inflacja PPI wyniosła 0,1 proc. m/m, w porównaniu do 0,2 proc. m/m w sierpniu.

Sprzedaż detaliczna w USA we wrześniu wzrosła o 0,4 proc. m/m, przewyższając zarówno wynik z poprzedniego miesiąca (0,1 proc. m/m), jak i oczekiwania rynkowe (0,2 proc. m/m). Szczególnie zaskoczyła sprzedaż detaliczna po wykluczeniu sprzedaży aut, która zwiększyła się o 0,5 proc. m/m (prognoza: 0,1 proc. m/m). Te dane sugerują, że konsumpcja w trzecim kwartale 2024 roku utrzyma się na poziomie zbliżonym do drugiego kwartału (2,8 proc. kw/kw zannualizowane), a wzrost gospodarczy w III kw. 2024 r. prawdopodobnie spowolni tylko nieznacznie w stosunku do 3 proc. kw/kw II kw. 2024 r. (zannualizowane).

Produkcja przemysłowa w USA we wrześniu spadła o 0,3 proc. m/m, podczas gdy konsensus rynkowy przewidywał spadek o 0,1 proc. m/m. Po sierpniowym wzroście o 0,3 proc. m/m (po rewizji w dół), źródłem rozczarowania było przetwórstwo przemysłowe, gdzie produkcja spadła o 0,4 proc. m/m (prognoza: -0,1 proc. m/m). Dane za wrzesień były pod negatywnym wpływem jednorazowych zdarzeń, takich jak huragany Helene i Milton oraz strajk w fabrykach Boeinga.

Liczba nowych wniosków o zasiłek dla bezrobotnych w USA spadła w ubiegłym tygodniu do 241 tys. (wobec 260 tys. tydzień wcześniej), zaskakując pozytywnie w porównaniu do oczekiwań na poziomie 253 tys. Z kolei liczba kontynuujących pobieranie zasiłku minimalnie wzrosła do 1,867 mln w tygodniu zakończonym 5 października, zgodnie z oczekiwaniami. Dane z rynku pracy mogą być bardziej zmienne w najbliższych tygodniach z powodu huraganów, które uderzyły w południowo-wschodnią część USA, jednak dotychczasowe informacje nie wskazują na poważne pogorszenie sytuacji na rynku pracy.

Rząd Polski przyjął strategię migracyjną na lata 2025-2030, kładąc nacisk na bezpieczeństwo państwa. Dokument przewiduje przejrzystą politykę wizową oraz zmiany w procedurach, które mają zapobiec ich wykorzystywaniu w działaniach hybrydowych, przy jednoczesnym uwzględnieniu humanitarnego aspektu migracji. Strategia zakłada również możliwość czasowego zawieszenia przyjmowania wniosków o azyl w sytuacjach zagrożenia destabilizacją państwa, co spotyka się z krytyką prawną jako niezgodne z prawem międzynarodowym. Opisano także zasady dostępu migrantów do rynku pracy i edukacji oraz zasady ich integracji ze społeczeństwem. Uchwała została przyjęta z zastrzeżeniami przedstawicieli Lewicy.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska skierowało do konsultacji projekt Krajowego planu na rzecz energii i klimatu do 2030 roku. Plan zakłada zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w miksie energetycznym do 59 proc. oraz zmniejszenie udziału węgla do 21 proc. w 2030 roku. Łączne inwestycje w transformację energetyczną oszacowano na 792 mld PLN, z czego połowa jest już zabezpieczona w ramach unijnych i krajowych programów.

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski zaprezentował „plan zwycięstwa” w parlamencie, w którym podkreślił, że nie zgodzi się na zamrożenie konfliktu ani oddanie terytoriów w zamian za pokój. Plan zakłada m.in. przystąpienie Ukrainy do NATO, udostępnienie systemów rakietowych dalekiego zasięgu oraz wzmocnienie potencjału gospodarczego Ukrainy przez zachodnich partnerów. Plan zawiera także trzy niejawne załączniki przekazane przywódcom państw partnerskich.

W Chinach wzrost gospodarczy w III kw. 2024 r. spowolnił do 4,6 proc. r/r, minimalnie przekraczając prognozy. Sektor sprzedaży detalicznej i produkcji przemysłowej zanotował pozytywne wyniki, jednak ogólna dynamika wzrostu gospodarczego w 2024 roku pozostaje poniżej oficjalnego celu wynoszącego 5 proc. r/r. Władze Chin uruchomiły programy stymulacyjne, mające na celu wsparcie rynku nieruchomości, w tym podwojenie kwot kredytów dla deweloperów oraz remont miliona domów wiejskich.

Nagroda Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych została przyznana Daronowi Acemoglu, Simonowi Johnsonowi i Jamesowi Robinsonowi za badania nad instytucjami i ich wpływem na dobrobyt. Laureaci zwrócili w swoich badaniach uwagę na różnice w rozwoju krajów, wynikające z instytucji ustanowionych w okresie kolonialnym. Od wielu lat byli typowani do uzyskania tej prestiżowej nagrody, ponieważ ich szeroko cytowane książki i prace badawcze wpłynęły na globalny dyskurs ekonomiczny, szczególnie w kontekście zrozumienia źródeł globalnych nierówności. Po serii nagród z zakresu ekonomii behawioralnej, tegoroczna nagroda wyróżniła ekonomię polityczną i badania nad instytucjami, które w wielu krajach na świecie są podkopywane przez autorytarne reżimy. Laureaci podkreślają, że instytucje, szczególnie te demokratyczne, odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu długoterminowego wzrostu gospodarczego i dobrobytu, a ich osłabianie przez niedemokratyczne rządy może prowadzić do stagnacji.

Informacje i zastrzeżenia: Niniejszy materiał („Materiał”) ma charakter wyłącznie informacyjny oraz nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy - Kodeks cywilny, ani rekomendacji do zawarcia transakcji kupna, sprzedaży lub innego rodzaju przeniesienia któregokolwiek instrumentu finansowego. Bank dołożył wszelkich racjonalnych i niezbędnych starań, aby informacje zamieszczone w Materiale były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Informacje zawarte w Materiale nie mogą być traktowane jako propozycja nabycia którychkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego lub podatkowego ani jako forma świadczenia pomocy prawnej. Prognozy oraz dane zawarte w Materiale nie stanowią zapewnienia uzyskania określonych wyników jakichkolwiek transakcji finansowych ani przyszłych cen którychkolwiek instrumentów finansowych. Materiał nie stanowi badania inwestycyjnego ani publikacji handlowej w rozumieniu Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2017/565 z dnia 25 kwietnia 2016 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tej dyrektywy. Bank i jego spółki (podmioty) zależne oraz pracownicy tych podmiotów mogą być zainteresowani zawarciem lub być stroną transakcji finansowych, w tym zawartych na instrumentach finansowych, których wynik jest uzależniony od czynników (danych i informacji) wymienionych w Materiałach.

Administratorem danych osobowych jest VeloBank S.A. z siedzibą w Warszawie (00-843) Rondo Ignacego Daszyńskiego 2 C (Bank). Dane kontaktowe Banku: VeloBank S.A., Rondo Ignacego Daszyńskiego 2 C, 00-843 Warszawa, telefon: 664 919 797, formularz: https://www.velobank.pl/kontakt/formularz-kontaktowy. Dane kontaktowe Inspektora Ochrony Danych: iod@velobank.pl. Bank przetwarza dane osobowe w odpowiedzi na zainteresowanie otrzymywaniem raportów analitycznych (art. 6 ust. 1 lit. a RODO - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE). Masz prawo do żądania od Banku dostępu do swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, jak również prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania, a także prawo do przenoszenia danych. Masz prawo do wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Podanie danych osobowych jest dobrowolne. W razie jakichkolwiek pytań lub sugestii skontaktuj się z nami.