VeloTydzień Ekonomiczny 11 września 2024 r.
KOMENTARZ RYNKOWY
ZAGRANICA: Światowe rynki finansowe z niecierpliwością oczekują na publikację sierpniowej inflacji CPI z USA, która może wpłynąć na dalsze decyzje Rezerwy Federalnej dotyczące stóp procentowych. Rentowności obligacji na rynkach bazowych lekko spadły, a dolar osłabił się wobec euro. W Stanach Zjednoczonych trwa kampania wyborcza – po wczorajszej debacie kandydatów prezydenckich uwagę przykuła publiczna deklaracja poparcia dla Kamali Harris przez Taylor Swift, co może wpłynąć na młodszych wyborców. W sondażu CNN 63 proc. ankietowanych wskazało Kamalę Harris jako zwyciężczynię. Dokładnie odwrotnie było w lipcu, gdy odbyła się debata między urzędującym prezydentem Joe Bidenem oraz byłym prezydentem Donaldem Trumpem. Ostatnie sondaże dawały Trumpowi przewagę w walce o większość w kolegium elektorów.
POLSKA: Prezes NBP, Adam Glapiński, stwierdził, że dyskusja o przystąpieniu Polski do strefy euro może być zasadna najwcześniej za 10 lat, kiedy polska gospodarka osiągnie poziom PKB według parytetu siły nabywczej podobny do Niemiec. Stabilność polskich obligacji oraz nieznaczne osłabienie złotego wobec dolara i euro w ostatnich dniach odzwierciedlają spokój na lokalnych rynkach, pomimo zbliżającej się decyzji Rezerwy Federalnej USA w sprawie stóp procentowych. Wahania kursu USD/PLN zbliżyły się do 3,89, a kurs EUR/PLN do 4,29, co wpisuje się w trend delikatnych zmian wartości złotego, który pozostaje stabilny w obliczu umiarkowanej presji inflacyjnej i stabilnych wskaźników gospodarczych.
RAPORT MARIO DRAGHIEGO O KONKURENCYJNOŚCI GOSPODARKI EUROPY
Z kilkumiesięcznym opóźnieniem, ale został wreszcie zaprezentowany raport byłego premiera Włoch Mario Draghiego, który na prośbę Komisji Europejskiej miał przeanalizować, co zrobić by Europa zaczęła sobie lepiej radzić. Krótka odpowiedź to wydawać 800 mld EUR rocznie na inwestycje, a długa w analizie poniżej.
Luka innowacyjna i niższa produktywność. Europa znacząco odstaje od Stanów Zjednoczonych i Chin w obszarze innowacji technologicznych, zwłaszcza w AI czy komputerach kwantowych. Jak konstatuje Draghi i jego zespół, główna przyczyna tego problemu to brak zdolności do przekładania innowacji na sukcesy komercyjne. Chociaż Europa ma utalentowanych badaczy i przedsiębiorców, innowacyjne firmy napotykają na liczne bariery regulacyjne i trudności z finansowaniem. W efekcie wiele z nich przenosi się do USA, gdzie dostęp do kapitału jest łatwiejszy, a otoczenie sprzyja rozwojowi. Europa przeznaczyła 270 mld EUR mniej na B+R w porównaniu do USA w 2021 r., co pokazuje znaczną lukę finansową. Zdaniem Draghiego, Europa musi skoncentrować się na wspieraniu nowych technologii, eliminowaniu barier regulacyjnych oraz pobudzaniu dynamiki w przemyśle.
Dekarbonizacja i konkurencyjność. Europa, choć jest liderem w czystych technologiach (jak turbiny wiatrowe czy paliwa niskoemisyjne), stoi przed wyzwaniem związanym z bardzo wysokimi kosztami energii. Przedsiębiorstwa europejskie płacą za energię elektryczną 2-3 razy więcej niż ich amerykańscy konkurenci, a za gaz nawet 4-5 razy więcej. Dodatkowo rosnąca konkurencja ze strony Chin w obszarze czystych technologii, w połączeniu z ich subsydiowaną produkcją i kontrolą nad surowcami, stawia Europę w trudnej sytuacji. Europa może być zmuszona do wyboru między korzystaniem z tańszych rozwiązań chińskich, a ochroną własnego przemysłu. Kluczowym wyzwaniem jest opracowanie wspólnej strategii, która pozwoli na połączenie dekarbonizacji z zachowaniem konkurencyjności i wykorzystaniem pomocy publicznej, która nie zaburzy jednolitego rynku.
Bezpieczeństwo i zależności geopolityczne. Unia jest silnie uzależniona od zewnętrznych dostawców, zwłaszcza w zakresie surowców krytycznych oraz mikroprocesorów, gdzie 75-90 proc. światowej produkcji jest w Azji. W obecnym niestabilnym środowisku geopolitycznym te zależności stają się poważnymi zagrożeniami. Aby zmniejszyć podatność na wstrząsy zewnętrzne, Europa musi wzmocnić swoją politykę gospodarczą i handlową, budować strategiczne partnerstwa w zakresie dostaw surowców oraz rozwijać własne zdolności obronne. Fragmentacja przemysłu obronnego, brak standaryzacji oraz słaba współpraca między państwami członkowskimi utrudniają Europie skuteczną reakcję na te zagrożenia.
Inwestycje. Realizacja ambitnych celów związanych z innowacyjnością, dekarbonizacją i bezpieczeństwem wymaga ogromnych sum środków. Szacuje się, że udział inwestycji w PKB Europy musi wzrosnąć o około 5 pkt. proc. rocznie, co jest poziomem ostatnio notowanym w latach 60. i 70. XX wieku. Sektor prywatny nie będzie w stanie udźwignąć tych inwestycji bez wsparcia publicznego. Kluczowe będzie zwiększenie produktywności, co stworzy większą przestrzeń fiskalną dla rządów na wsparcie inwestycji. Jednocześnie niezbędna jest lepsza koordynacja polityk na poziomie krajowym i unijnym oraz uproszczenie procesu decyzyjnego, aby umożliwić szybsze i bardziej efektywne działanie. Oznacza to około 800 mld EUR rocznie więcej, które miałoby postać wspólnego długu europejskiego i innych mechanizmów finansowych.
PODSUMOWANIE
Raport Draghiego można określić jako zaskakująco „polski” pod względem podejścia do wyzwań związanych z polityką klimatyczną oraz oceny, że „stara UE” została w tyle, jeśli chodzi o innowacyjność. Zespół Draghiego zauważa: „Jeśli Europa nie stanie się bardziej produktywna, będziemy zmuszeni dokonać wyboru. Nie będziemy w stanie być jednocześnie liderem w nowych technologiach, wzorem odpowiedzialności klimatycznej oraz niezależnym graczem na arenie światowej. Nie będziemy w stanie finansować naszego modelu społecznego. Będziemy musieli ograniczyć niektóre, jeśli nie wszystkie, z naszych ambicji.” Odpowiedzią na te wyzwania nie jest jedynie ograniczanie polityki klimatycznej, ale potrzeba ogromnych inwestycji. W kontekście polityki klimatycznej autorzy zgadzają się, że: system handlu emisjami (ETS) podnosi ceny energii, czyniąc je wysokimi i niestabilnymi; graniczny podatek węglowy (CBAM) może nie przynieść oczekiwanych rezultatów, a w takim przypadku fundusze z ETS powinny być przeznaczane na wsparcie przemysłu, w tym poprzez darmowe pozwolenia na emisje. Stanowi to podstawę do przemysłowej korekty polityki klimatycznej, która zakłada kombinację ceł, subsydiów, wymogów lokalnego udziału w zamówieniach publicznych oraz szczególną uwagę dla branż motoryzacyjnych, technologicznych i telekomunikacyjnych, w tym fuzji w tych sektorach. Draghi widzi też ogromną rolę do odegrania dla banków i poszerzenia unii bankowej, tak by z lewara bankowego znaleźć część środków na inwestycje, inaczej czeka nas powolna ekonomiczna agonia.
Informacje i zastrzeżenia: Niniejszy materiał („Materiał”) ma charakter wyłącznie informacyjny oraz nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy - Kodeks cywilny, ani rekomendacji do zawarcia transakcji kupna, sprzedaży lub innego rodzaju przeniesienia któregokolwiek instrumentu finansowego. Bank dołożył wszelkich racjonalnych i niezbędnych starań, aby informacje zamieszczone w Materiale były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Informacje zawarte w Materiale nie mogą być traktowane jako propozycja nabycia którychkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego lub podatkowego ani jako forma świadczenia pomocy prawnej. Prognozy oraz dane zawarte w Materiale nie stanowią zapewnienia uzyskania określonych wyników jakichkolwiek transakcji finansowych ani przyszłych cen którychkolwiek instrumentów finansowych. Materiał nie stanowi badania inwestycyjnego ani publikacji handlowej w rozumieniu Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2017/565 z dnia 25 kwietnia 2016 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tej dyrektywy. Bank i jego spółki (podmioty) zależne oraz pracownicy tych podmiotów mogą być zainteresowani zawarciem lub być stroną transakcji finansowych, w tym zawartych na instrumentach finansowych, których wynik jest uzależniony od czynników (danych i informacji) wymienionych w Materiałach.
Administratorem danych osobowych jest VeloBank S.A. z siedzibą w Warszawie (00-843) Rondo Ignacego Daszyńskiego 2 C (Bank). Dane kontaktowe Banku: VeloBank S.A., Rondo Ignacego Daszyńskiego 2 C, 00-843 Warszawa, telefon: 664 919 797, formularz: https://www.velobank.pl/kontakt/formularz-kontaktowy. Dane kontaktowe Inspektora Ochrony Danych: iod@velobank.pl. Bank przetwarza dane osobowe w odpowiedzi na zainteresowanie otrzymywaniem raportów analitycznych (art. 6 ust. 1 lit. a RODO - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE). Masz prawo do żądania od Banku dostępu do swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, jak również prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania, a także prawo do przenoszenia danych. Masz prawo do wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Podanie danych osobowych jest dobrowolne. W razie jakichkolwiek pytań lub sugestii skontaktuj się z nami.