Co to są stopy procentowe i jaki mają wpływ na oprocentowanie kredytów?

„Rada Polityki Pieniężnej obniżyła/podwyższyła stopy procentowe” – taki komunikat bardzo często podawany jest w mediach. Co to oznacza? Jaki wpływ na kredyty czy depozyty mają stopy procentowe? Wyjaśniamy.

Stopy procentowe – czyli co?

Mechanizm działania sektora bankowego czy finansowego od lat jest niezmienny: banki pożyczając pieniądze chcą na takiej działalności zarobić. Przeglądając oferty kredytowe i depozytowe banków stykamy się z pojęciem „oprocentowanie”. To nic innego jak koszt dla pożyczającego, a zysk dla pożyczkodawcy. Jeżeli bierzemy kredyt, bank informuje nas o tym, ile za niego zapłacimy właśnie za pomocą wysokości oprocentowania. Podobnie jest w przypadku depozytów, czyli sytuacji, gdy to my lokujemy pieniądze w banku. Tyle że to my zyskujemy wtedy na oprocentowaniu.

Ile wynosi oprocentowanie i od czego ono zależy? Nad tym czuwa Narodowy Bank Polski (NBP), który ustala wysokość stóp procentowych. Czym one są? NBP na swojej stronie tak je opisuje: „Stopa procentowa to wyrażony procentowo koszt kredytu lub zwrot z zainwestowanych środków”. Tyle definicja, bo jednym zdaniem można powiedzieć, iż stopa procentowa po prostu wskazuje, ile zapłacimy za kredyt lub zarobimy na oszczędnościach.

Stopy procentowe – jakie są rodzaje?

W Polsce mamy kilka rodzajów stóp procentowych, którymi NBP wpływa na oprocentowanie kredytów i depozytów w bankach komercyjnych:

• stopa referencyjna – określa ona minimalną cenę, po jakiej bank centralny organizuje operacje otwartego rynku na rynku międzybankowym;
• stopa redyskontowa – określa cenę, po jakiej bank centralny skupuje weksle od banków komercyjnych, nabyte wcześniej przez nie od swoich klientów;
• stopa lombardowa – określa maksymalny poziom oprocentowania kredytów udzielanych przez bank centralny bankom komercyjnym pod zastaw papierów wartościowych;
• stopa depozytowa – określa oprocentowanie jednodniowych depozytów składanych przez banki komercyjne w banku centralnym. Stopa ta określa m.in. minimalne oprocentowanie lokat na rynku;
• stopa dyskontowa weksli (nie ma ona takiego znaczenia dla rynku).

Warto dodać, że zgodnie z ustawą o NBP wysokość stóp procentowych ustala Rada Polityki Pieniężnej, specjalny organ, składający się z prezesa NBP oraz 9 członków powoływanych przez polski parlament.

Stopy procentowe – jak wpływają na kredyty i lokaty?

Celem Narodowego Banku Polskiego jest kształtowanie polityki monetarnej, w tym zapobieganie nadmiernemu bezrobociu czy inflacji. Działania NBP mają zapewnić stabilność naszej waluty. Narzędziem do realizacji tego celu są m.in. stopy procentowe. Określają one pośrednio, na jakich warunkach banki mogą pożyczać lub deponować pieniądze.

Banki w oparciu o stopy procentowe opracowują narzędzia potrzebne do realizacji własnej polityki kredytowej czy depozytowej. Chodzi tu np. o popularny dla kredytobiorców hipotecznych wskaźnik WIBOR(R). Jeżeli NBP obniża stopy procentowe, to posiadacz kredytu hipotecznego powinien płacić mniej za kredyt, bo jego oprocentowanie spada. Pod warunkiem, że w umowie jest zapis o oprocentowaniu zmiennym. W przypadku oprocentowania stałego takiej obniżki nie będzie. Z drugiej strony podwyżka stóp procentowych przez NBP skutkuje wyższymi kosztami obsługi kredytu (również przy oprocentowaniu zmiennym). Tego typu zmiany mogą się pojawiać na kredycie hipotecznym nawet co trzy miesiące.

Z kolei w przypadku kredytów gotówkowych, zarówno rata kredytu, jak i jego oprocentowanie są stałe. Zatem warto brać kredyty gotówkowe, kiedy następuje obniżka stóp procentowych. Powoduje ona obniżenie oprocentowania nominalnego, które zależne jest od stopy bazowej NBP. Natomiast w przypadku lokat, im wyższe stopy procentowe, tym lepiej, bowiem wówczas można liczyć na wyższy zysk.

Popularne wpisy na blogu:

Bezpieczne sposoby logowania się do bankowości elektronicznej
Czy z aplikacją mObywatel można założyć konto w banku?
Gdzie bezpiecznie inwestować krótkoterminowo?
Na czym polega dywersyfikacja oszczędności? Wyjaśniamy
Planowanie budżetu domowego. O czym warto pamiętać?
Do czego służy numer IBAN rachunku i gdzie go znaleźć?
Co to jest podpis elektroniczny i jak go uzyskać? Krok po kroku
ROR – czym jest i dlaczego warto trzymać tam pieniądze?
Czy trudno otrzymać kredyt dla nowych firm? Wyjaśniamy
Najpopularniejsze rodzaje kredytów. Praktyczny przewodnik